Претседателот на Европскиот суд на правдата, Коен Ленаертс, не се сомнева дека предизвиците поради владеењето на правото може да го потопи проектот за обединета Европа.
Брегзит, изненадувачките одлуки на германскиот суд и демократското назадување во Полска и Унгарија го ставија Европскиуд Суд на Правдата во центарот на невидена политичка борба која не престанува.
Во интервјуто за ПОЛИТИКО, Ленаертс силно возврати на сугестиите дека ЕСП бил ангажиран во грабање моќ, тврдејќи дека судот едноставно ги почитувал обврските од договорот за заштита на правните основи на Европската Унија. Тој истакна дека иако некои земји-основачи на ЕУ би можеле да сметаат дека овластувањата на унијата сега еволуирале подалеку отколку што првично очекуваа, тој предупреди дека поновите придружници како Полска и Унгарија не можат да го изнесат тој аргумент бидејќи последиците од членството се далеку појасно кога влегоа.
„Авторитетот на Судот на правдата и приматот на правото на ЕУ беа оспорени во различни земји-членки, не само од политичари, туку и од одредени уставни судови“, рече Ленаертс во интервјуто во неговата канцеларија во Луксембург. „Ова е исклучително сериозна ситуација која го загрозува опстанокот на европскиот проект во неговата сегашна форма.
Овие обвиненија за „грабање моќ“ доаѓаат од различни делови на континентот, но се сведуваат на истиот аргумент.
Од Брегзит во Британија до Полска, судиите во Луксембург се прикажани од политичарите и медиумите како технократска елита која посегнува по суверенитетот на избраните лидери поддржувајќи го премногу широкото толкување што институциите на ЕУ им го даваат на нивните овластувања.
Во пркосна пресуда минатата година, германскиот Уставен суд во Карлсруе ја отфрли одлуката на ЕСП да ги дозволи програмите за купување обврзници на Европската централна банка, велејќи дека тоа „го отвора патот за континуирана ерозија на надлежностите на земјите-членки“.
Додека германскиот случај подоцна беше решен, Полска во октомври „упадна“ низ вратата што ја отвори судот во Карлсруе, бидејќи полскиот уставен трибунал сметаше дека клучните одредби од главниот договор на ЕУ се судираат и не треба да преовладуваат над полскиот устав. Трибуналот се смета за под контрола на владејачката партија во земјата.
„Се чини дека Судот на правдата изведува нови надлежности за ЕУ“, изјави полскиот премиер Матеуш Моравјецки пред Европскиот парламент по полската пресуда. Одредбите од Договорот кои ги штитат овластувањата на националните влади „би биле ништовни доколку Судот на правдата треба да одлучи каде е линијата на поделба“, рече Моравјецки.
Можеби позагрижувачки се неодамнешните изјави на француските политичари од десниот центар, вклучително и поранешниот преговарач за Брегзит Мишел Барние и Валери Пекрес, претседателскиот кандидат на конзервативната партија Les Républicains на изборите во април следната година. „Нашите уставни закони, нашиот уставен идентитет, секоја од нив, секоја суверена држава, мора да имаат предност пред европската јурисдикција“, рече Пекресе во октомври.
