Не може да се дозволи рускиот воен притисок да влијае на тоа кој може да се приклучи на Европската унија и НАТО, предупреди Каја Калас, премиерка на Естонија, пред двата клучни состаноци за односите на блокот со нејзините соседи.
Со собирање трупи на украинската граница, а потоа сугерирајќи дека НАТО ја поништи обврската за Украина и Грузија од 2008 година дека тие еден ден ќе станат членки на алијансата, рускиот претседател Владимир Путин „се обидува да се претстави како решение за овој проблем. И мислам дека не треба да паднеме во таа замка“, рече Калас во телефонското интервју во вторникот, во кое разговараше и за загриженоста за пристапот на американскиот претседател Џо Бајден до Путин.
„Не мислам дека Русија има право да каже нешто за тоа кој има право, а кој нема право да се приклучи на [во] Европската унија или НАТО“, рече Калас, чија земја со 1,3 милиони жители граничи со Русија.
Русија ќе биде високо на агендата на два состаноци на високо ниво оваа недела. Во среда, ова е шестиот самит на Источното партнерство, на кој ЕУ ќе се сретне со голем број свои соседи, вклучително и Украина. Учествуваат и Ерменија, Азербејџан, Грузија и Молдавија (Белорусија го суспендираше своето учество минатиот јуни како последица на санкциите воведени од блокот по спорните избори).
Еден ден подоцна, лидерите на ЕУ ќе се сретнат за Европскиот совет на кој ќе се разговара за односите со Москва и реакцијата на ЕУ на военото засилување на границата со Украина.
За Калас, „многу е важно, пред сè, да дадеме сигнал на многу високо ниво дека не е прифатлив каков било воен притисок однадвор да ги натера НАТО или Украина или ЕУ да ги променат своите одлуки или нејзиниот процес на донесување одлуки.
„Она што исто така треба да покажеме е дека Украина има пријатели и сојузници и ние сме таму со нив. Значи, ако некој би помислил на агресија кон Украина, вие исто така разбирате дека зад Украина стојат сојузници и пријатели“.
Бајден разговараше со Путин минатата недела, создавајќи одредена загриженост во Источна Европа дека американскиот претседател е отворен да ги слуша повиците на Кремљ за ограничување на проширувањето на НАТО и распоредувањето оружје во близина на руска територија.
„Се надевам дека грешам, но овде го мирисам „Минхен““, рече Марко Микелсон, шеф на комисијата за надворешни работи во естонскиот парламент, за Фајненшл тајмс, повикувајќи се на договорот од 1938 година во Европа за да се обиде да избегне конфликт со Адолф Хитлер со отстапување на Судетска од Чехословачка.
Во интервјуто, Калас се огради од коментарот во Минхен, но рече дека не ѝ се допаѓа пристапот на Бајден до Путин. „И мене лично не ми се допаѓаат чекорите што беа преземени кон Путин. Но, не зависи од мене да кажам, кој со кого се консултира“, рече таа.
Сепак, во исто време, „Бајден рече дека ништо нема да се договори за нас без нас“, рече Калас, и затоа „немам причина да се сомневам во нивната работа“.
Калас не отфрли дека Русија, наместо да планира директна инвазија на Украина, би можела наместо тоа да се обидува да го дестабилизира Киев или да ја користи заканата од воена акција за да ја уценува Украина или нејзините сојузници.
„Ова дефинитивно има ефект врз Украина“, рече таа, посочувајќи дека „имаме многу конфликти или помали конфликти кои се многу потешки за борба“, како што е Белорусија поддржана од Москва што испраќа мигранти на границата со ЕУ или „дестабилизација“, што Путин го предизвикува и со користење на зголемените цени на енергијата – „точно тоа го гледаме со гасоводот Северен тек 2 и транзитот на гас низ Украина“.
Контроверзниот морски гасовод Русија-Германија ќе биде клучен тест за новиот германски канцелар Олаф Шолц, кој ќе дебитира на самитот на ЕУ во четврток. Новата германска коалициска влада беше помалку гласна во поддршката за Северен тек 2 од претходната администрација.
„Ќе биде интересно да се види како новата германска влада ќе продолжи со ова“, рече Калас. „Очекувам дека ќе се појави“ на самитот, рече таа за Северен тек 2.
