По Втората светска војна, не сите нацисти беа осудени за злосторства против човештвото. Некои живееја долго и мирно под друго име и променета биографија. Многумина беа важен извор на информации за Советскиот Сојуз за време на Студената војна, поради што ЦИА долго време го криеше нивното минато од сопствените власти.
Гестапо без прекор
Документите, за нацистичкиот генерал Франц Јозеф Хубер, шефот на Гестапо во Виена, медиумите ги коментираа во пресрет на 60-годишнината од судењето на „архитектите на холокаустот“.
Хубер беше еден од СС кој за разлика од Ејмах не мораше да се крие. Не само што успеа да избегне судење, туку и многу удобно помина дел од својот живот. Последните години од животот ги помина дома, во родниот Минхен со семејството и под свое име. Ова во голема мера се должи на фактот дека тој им помагаше на западните разузнавачи за време на Студената војна .
„Иако сме свесни за опасностите што можат да произлезат од регрутирање на генерал во Гестапо, исто така веруваме дека Хубер може да има корист и од организацијата“, се вели во белешката на ЦИА од 1953 година.
Пред неговото апсење во 1945 година, тој успеа да воспостави врски со Источна Германија, корисни за Вашингтон, и стана угледен член на БНД и ЦИА против Русија. Хубер беше под истрага две години, по што беше ослободен и испратен во „Организацијата Хелена“ – група поранешни нацистички разузнавачи кои работеа под надзор на ЦИА.
По 20 години, нацистичкото минато на толку почитуван соработник започна да го оптеретува раководството. Не можеа да го отпуштат, затоа што тогаш ќе требаше да ја откријат неговата биографија. Затоа го испратија на платено отсуство. Тој се пензионираше во 1967 година и доби државна пензија уште осум години, сè до неговата смрт на 73-годишна возраст.
Рај за нацистите
Во 1970-тите, во медиумите протекоа информации дека со помош на ЦИА, поранешни службеници на СС на високи позиции се преселиле во САД, и издавале налози за убиство на стотици илјади луѓе. Во тоа време, законот за слобода на информации стапи на сила и огорчената јавност побара објаснување.
Во 1979 година, Министерството за правда формираше оддел за специјални истраги – организација „за фаќање на нацистите“. Неговите задачи вклучуваа фаќање и протерување на оние кои учествуваа во репресијата, а потоа паднаа под покровителство на ЦИА.
Раководството на специјалната служба го демантираше сомневањето на секој можен начин и не ги споделуваше информациите, па истражителите мораа да завршат одлична работа. Тие мораа да ги наведат сите промени во биографијата на нацистите, кои со децении живееја во САД под различни имиња и на прв поглед не се разликуваа од обичните Американци.
Во 2006 година, Министерството за правда објави извештај на 600 страници во кој се наведува дека ЦИА организирала нови животи за членови на СС, одговорни за убиството на илјадници луѓе. Документот, кој тие го подготвуваа шест години, а потоа го криеја уште четири години, откри многу пострашни тајни на американските специјални служби отколку што се знаеше претходно.
„Америка, која се позиционираше како прибежиште за бегалците, стана безбедно прибежиште и за џелатите“, се вели во извештајот.
Како пример, тие наведоа приказни за десетици високи функционери на Третиот рајх, кои избегнаа казна благодарение на ЦИА. По многу години тие беа изведени пред лицето на правдата, лишени од лажно државјанство и екстрадирани во судовите на другите држави.
ЦИА беше неопходна помош против Советскиот Сојуз. Федералното биро за истраги (ФБИ) беше склоно кон регрутирање на поранешни нацисти. Според мислењето на водачите од тој период, придобивката од таквиот персонал во конфронтацијата со Русија го надминува чувството за морал.
Нацистите извршуваа различни работи: од подготовки за можна руска инвазија и консултации со Белата куќа за советската политика до потрага по скриени значења на советските поштенски марки.
Еден од „консултантите“ беше Литванецот Александрас Лилеикис.
Одделот знаеше за неговата вмешаност во егзекуцијата на 60.000 Евреи, но во 1952 година беше регрутиран во Источна Германија. Шпионирал за 1.700 долари годишно и две кутии цигари месечно. Тие му помогнаа да се пресели во Масачусетс, каде што живееше мирно уште 40 години, сè додека Министерството за правда не го откри неговото нацистичко минато.
ЦИА се обиде да влијае на истрагата, но Лилеикис беше осуден, лишен од државјанство и во 1996 година прогонет во Вилнус. Литванските власти не го завршија процесот, бидејќи воениот злосторник почина во 2000 година. Тој напиша мемоари во кои ги негираше обвинувањата дека им помагал на нацистите и ги убивал Евреите.
Тајна биографија
Еден од високите нацистички службеници во службата на ЦИА беше Ото фон Болшвинг. Бил аристократ, зборувал неколку јазици, дипломирал на Лондонската школа за економија, станал член на Националистичката германска работничка партија (НСДАП) во 1932 година, а потоа работел за Гестапо. Тој соработуваше со шефот на „европскиот оддел“, Адолф Емаих, и помогна во пишувањето на програмата за истребување на Евреите.
Кога го почувствувал неговиот исход на крајот на војната, замина во Австрија, каде што се поврза со подземјето и сојузничката команда. Тој беше опишан многу позитивно: „тој материјално им помагаше на американските војници додека напредуваа низ западна Австрија“. Покрај тоа, „за време на окупацијата, Болшевик лично зароби повеќе од 20 високи нацистички и СС службеници и водеше патроли кои заробија уште повеќе“.
Во 1946 година, „Организацијата Хелена“ ја известила американската разузнавачка служба за настаните на истокот. Се верува дека тогашното раководство не се сомневало во неговата „соработка“ со Ајхман.
Кога израелскиот „Мосад“ започна лов на нацистите, Болшевик им се обрати на Американците за помош. Тој беше спроведен во САД.
Нацистот имаше високи позиции во меѓународните корпорации во САД. Сепак, сè се смени 25 години подоцна. Поведени се постапки. Болшевик ги негираше сите обвинувања, убедувајќи ги медиумите дека за време на војната работел во Дирекцијата за стратешки услуги, претходникот на ЦИА.
Додека Министерството за правда го подготвуваше случајот, поранешниот нацист беше во дом за стари лица, имаше прогресивна амнезија и невролошки заболувања. Намерата да се лиши лице кое веќе не може да разбере ништо од државјанство и да го депортира се сметаше за претерана. Тие добија потврда само од болшевиците – да, тој беше нацист и служеше во трупите на СС. Почина на 72-годишна возраст во Калифорнија.
Колку СС-мажи и членови на Гестапо избегнаа казна и најдоа засолниште во САД, нема да откриеме наскоро. Според некои истражувачи, околу илјада нацисти работеле само во американската разузнавачка служба.
