На првиот работен ден од новата 2021 година, Европската комисија мораше да се брани од напади дека не нарачале доволен број „вистински“ вакцини против ковид-19, дека тие пристигнуваат премногу бавно и дека ЕУ заостанува зад многумина во светот.
Некои од овие критики доаѓаат и од лидерите на европските земји-членки. Лидерот на германскиот ЦСУ, баварските демохристијани, Маркус Содер, праша како да им објасни на Германците дека вакцината развиена во таа земја ќе биде побрзо достапна за другите. Тој рече дека процесот на нарачување од Европската комисија за потребите на сите земји-членки се чини дека е „премногу бирократски“ и дека се нарачани премалку вистински вакцини.
Првата вакцина одобрена од Европската агенција за лекови (ЕМА) е од германската компанија БиоНТех во соработка со американскиот Фајзер, а најголемата фабрика за производство се наоѓа во Белгија. Белгијците немаа никакви привилегии при набавка на таа вакцина, така што во Белгија вакцинацијата е побавна од очекуваната, во соседна Холандија започна дури по Нова година, а во Франција е уште побавна.
Вакцинацијата се спроведува побрзо отколку во ЕУ во Израел, САД, Велика Британија, Бахреин и некои други земји, што особено иритираше некои земји кои се членки на Европската унија. Финската министерка за здравство Кирси Варила се пожали дека нејзината земја добила само 40 илјади дози до крајот на 2020 година, наместо ветените 300 илјади.
„Можеби отидоа на друго место“, рече Варила.
Покрај тоа, ЕУ доцни со одобрување на вакцината. Ваквиот притисок веројатно го натера Комитетот за вакцини на Европската агенција за лекови да се состане во понеделник навечер за да размисли за одобрување на вакцините на „Модерна“, што би било второ одобрено за употреба во ЕУ Состанокот беше закажан за среда, 6 јануари, и тој ќе продолжи на тој ден, бидејќи во понеделникот не беше донесен заклучок за одобрување на таа вакцина, која е веќе одобрена во многу западни земји каде има строги регулатори.
Три типа вакцини се веќе одобрени во Велика Британија, а вакцинацијата е развиена вчера со вакцина изработена на Универзитетот во Оксфорд во соработка со АстраЗенека, додека процесот на одобрување на истата вакцина во ЕУ дури не е ни започнат.
Сепак, Европската комисија се брани, тврдејќи дека склучила договори за набавка на вакцината во време кога не било можно да се предвиди која од нив би била успешна и безбедна и во која временска рамка. Портпаролот на Европската комисија, Ерик Мамер потсети дека Комисијата доби мандат за преговори од земјите-членки, а досега има склучено договори со шест потенцијални производители за купување на две милијарди дози, што ќе биде повеќе од доволно не само за сите земји-членки на ЕУ, туку и за донирање на други.
„Намерно создадовме пакет од шест потенцијални вакцини од различни производители, бидејќи во тоа време никој не знаеше што ќе биде ефикасно и безбедно и ќе добие одобрување“, рече Европската комисија, а потоа ја префрли одговорноста на земјите-членки во однос на нарачаната количина.
Веќе се појави можност некои земји на ЕУ, како што е Германија, да започнат индивидуална нарачка за вакцини. Тие имаат право да го сторат тоа, но тоа не е во духот договорен со ЕУ. Трката да се добие вакцина порано и да се заврши вакцинирањето на нејзиното население е она што ЕУ сакаше да го избегне, а тоа е главната основа на целата стратегија за вакцинација на ЕУ. Затоа сега и во Брисел, не толку гласно, велат дека секогаш се повторува истата приказна: кога нешто ќе успее, тогаш владите на земјите-членки се одговорни за тоа, и штом нешто тргне наопаку, виновен е Брисел.
